Veiligheid in de toekomst: schetsen voor een nieuwe context (deel 2)
Veiligheid wordt op een positieve manier benaderd, met een actieve invalshoek en vanuit het perspectief van de mens. Deze verkenning resulteert in uiteenlopende toekomstbeelden van de veranderende invulling van veiligheid in de toekomstige samenleving als gevolg van technologie. De invulling van veiligheid komt tot stand door interactie met anderen in een continu veranderende context.
Inleiding
Dat veiligheid verweven is met de samenleving, was mijn assumptie toen ik aan deze verkenning begon. In de eerste publicatie beschreef ik een persoonlijk anekdote om dit tastbaar te maken. Sinds de start van deze verkenning wordt het mij keer op keer duidelijk dat veiligheid dichtbij mensen komt. Er valt zoveel over te vertellen, te lezen en te delen. Ik heb gedurende deze verkenning veel persoonlijke ervaringen gehoord over veiligheid. Telkens merk ik dat het thema sterke associaties en gevoelens oproept. Het is heel begrijpelijk dat iedereen hier een mening over heeft.
Niet te volledig willen zijn en tegelijkertijd de kern raken is één van de grootste uitdagingen rondom dit thema. Voor u als lezer is het noodzakelijk om om stapsgewijs te worden meegenomen, vanuit de eerste publicatie naar de derde publicatie. De basis hiervoor vormt een paradoxale constante – de mens leeft in een continu veranderende context. Enerzijds verdwijnen de grenzen van het fysieke en het digitale domein en anderzijds spelen maatschappelijke ontwikkelingen een grote rol. De manier waarop mensen zich gedragen in interactie met de omgeving is aan verandering onderhevig omdat technologie een permanente plek inneemt in ons dagelijks leven. Technologie is dichtbij de mens; een horloge met stappenteller om je pols, een mobiele telefoon op het nachtkastje of een speaker met spraakherkenning in de woonkamer. Mensen zijn steeds meer verbonden met de omgeving door technologische toepassingen en innovaties. De afhankelijkheid van technologie neemt toe doordat digitale toepassingen van administratie, communicatie en mediagebruik blijven groeien (Van Bellen, 2018).
De vraag is hoe we als samenleving omgaan met de vervagende grens tussen het fysieke en het digitale domein. De herinnering dat je zonder mobiele telefoon ook prima met een ander kon afspreken is niet bij iedereen aanwezig. Dat je elkaar uiteindelijk altijd vond, is een mooi voorbeeld van de interactie tussen mens en omgeving. Het vertrouwen dat het goed gaat komen wordt lastig op het moment dat oude patronen geen houvast meer bieden.
Onzekerheid en complexiteit vragen om een ander handelingsperspectief in de toekomstige samenleving. Technologie is daarbij een hulpmiddel.
Probleemstelling
In deze verkenning zijn we op zoek naar toekomstbeelden van de veranderende invulling van veiligheid in de toekomstige samenleving. Hierbij staat de invloed van technologische ontwikkelingen op de samenleving van de toekomst centraal. Gedurende de verkenning wordt duidelijk dat het essentieel is om eerst zicht te krijgen op de invulling van veiligheid in de samenleving. Menselijk gedrag is van grote invloed op die invulling, maar is ook in grote mate subjectief en afhankelijk van de omgeving waarin mensen samenleven. Op basis van de informatie over dit gedrag kan bekeken worden welke technologische ontwikkelingen dat gedrag beïnvloeden. Ofwel: Hoe komt de invulling van veiligheid tot stand binnen de toekomstige samenleving als gevolg van technologische ontwikkelingen? Die technologische ontwikkelingen zorgen ook voor nieuwe kansen en kwetsbaarheden. Door de kennis over de interactie tussen mens en omgeving en maatschappelijke en technologische ontwikkelingen te combineren, ontstaat inzicht in de manier waarop technologie ingezet kan worden voor innovaties en toepassingen die de samenleving veiliger maken.
De centrale probleemstelling van deze toekomstverkenning luidt:
‘Wat is de invulling van veiligheid in de toekomstige samenleving als gevolg van technologische ontwikkelingen?’
De centrale vraag is onder te verdelen in vier deelvragen. Deze vier (A/B/C/D) deelvragen worden beantwoord in drie publicaties.
01 | Invulling van veiligheid vanuit de maatschappij
A: Welke maatschappelijke factoren spelen een rol bij de invulling van veiligheid?
02 | Technologische ontwikkelingen in de samenleving van de toekomst
B: Hoe ziet de toekomstige samenleving eruit onder invloed van digitalisering en globalisering?
C: Welke nieuwe kansen en kwetsbaarheden kunnen ontstaan door technologische ontwikkelingen?
03 | Van toekomstbeelden naar toepassingen
D: Hoe beïnvloedt technologie de invulling van veiligheid in de toekomst?
