De toekomst van water: hoogtepunten Dutch Design Week
In oktober staat Eindhoven in het teken van Dutch Design Week (DDW), waar ontwerpers niet alleen urgente problemen belichten maar ook concrete stappen laten zien om verandering te realiseren. Hier komen kennis en verbeelding samen om nieuwe perspectieven en mogelijkheden te onderzoeken. Ontwerper Lisa Mandemaker maakte een selectie van de hoogtepunten rondom de toekomst van water.
Als ontwerper is DDW voor mij een dynamische plek om inspiratie op te doen, samenwerkingen te verkennen en innovatieve methodes te ontdekken. Voor mijn verkenning naar de toekomst van water ben ik op zoek gegaan naar waterprojecten: waar werken ontwerpers aan, wat wordt er onderzocht en welke innovaties worden ontwikkeld? Hieronder een selectie van projecten die mij opvielen.
De stem van het water
De Embassy of Water vormt een vanzelfsprekend startpunt voor mijn watertour op DDW. In deze expositie draait het om projecten die de veranderende relatie met water verkennen. Wat als we water niet zien als hulpbron, maar als familielid of dierbare vriend? Zouden we dan anders voor water zorgen? Zouden we misschien zelfs naar water luisteren?
Anne van Strien (deep designer) en Joost van der Cruijsen (Waterschap de Dommel) verkennen dit idee in het project Regeneratief Waterbeheer. Ze onderzoeken hoe we nieuwe manieren kunnen ontwikkelen om met water samen te werken. Hun inzichten zijn vastgelegd in het boek Regeneratief Waterbeheer – Samenwerken met de herstellende kracht van water en natuurlijke processen, vergezeld van een regeneratieve kaart. Deze kaart toont verschillende toepassingen van regeneratief waterbeheer in het stroomgebied van de Dommel, en biedt zo een praktisch handvat voor toekomstige initiatieven.
In dezelfde expositie vind je de serie Harmonizing Hydroglyphs van Eva van Strien. Deze geometrische patronen lijken op mandala’s, maar zijn eigenlijk wervelvelden die een bepaalde frequentie uitzenden in het water van de Dommel, afgestemd op de trillingen van gezond, levend water. De patronen geven niet alleen informatie over de waterkwaliteit, ze verbeteren die ook actief door meer zuurstof toe te voegen en de zelfherstellende kracht van het water te stimuleren.
Het zichtbaar maken van de waterkwaliteit staat ook centraal in POND (Power of Nature-based Design), een installatie van Nova Innova. Deze innovatieve lichtgevende halve bollen geven water een stem door de watergezondheid zichtbaar te maken met kleurprojecties. De kleuren en het ritme van het licht veranderen op basis van de waterconditie en creëren een “lichtsymfonie waarin het water haar emoties toont.” Dit proces wordt aangedreven door energie die wordt opgewekt door bacteriën in het water via een microbiële brandstofcel.
IJs van zeespiegelstijging
Bij de expositie Collaborations for Future (Foundation We Are) zijn de resultaten van tien samenwerkingen tussen ontwerpers en klimaatwetenschappers te zien. Een bijzonder project is de iceTM ijssalon van Merel Witteman: een ijssalon waar ijs op een stokje symbool staat voor het smelten van de poolkappen. Terwijl we met plezier ijs eten, smelt het ijs op de polen in razendsnel tempo – wat leidt tot zeespiegelstijging. Merel besloot daarom ijs te maken van zeespiegelstijging. In de expositie kun je dit proeven: het ijs gemaakt van zeewater smaakt zout en herinnert ons eraan hoe kritiek het behoud van poolijs is.
Waterrechtvaardigheid
Ook even verderop in het Klokgebouw zijn een aantal projecten te vinden met een focus op klimaatverandering, bijvoorbeeld het project Equitable Drinking Water Landscapes van Design Innovation Group. Dit project onderzoekt watertekorten en de ethische implicaties van technologische oplossingen. Het biedt een werkvorm die professionals helpt om kwesties van rechtvaardigheid tijdig en constructief te agenderen, en maakt rechtvaardigheidsprincipes toepasbaar voor beleid.
Een ander project dat de aandacht trekt is Maas Lab, een samenwerking tussen de rivier de Maas, SoAP en TAAT. Dit initiatief nodigt mensen uit om regeneratieve manieren te ontdekken om samen te leven met de Maas. Creatieve interventies, ontmoetingen en residenties brengen ontwerpers, wetenschappers en bewoners samen om een duurzame, wederkerige relatie met het riviersysteem te ontwikkelen.
De projecten op Dutch Design Week laten zien hoe onze relatie met water in beweging is. Water wordt steeds meer gezien als een entiteit met eigen waarde, die we moeten beschermen en herstellen in plaats van enkel uit te putten. Of het nu gaat om technologieën voor regeneratief waterbeheer of installaties die de waterkwaliteit ervaarbaar maken, de kern blijft: de toekomst van water vraagt om een wederzijdse, respectvolle relatie met water. Deze projecten bieden daarmee niet alleen een inkijkje in de mogelijke toekomsten van hoe we met ons water omgaan, maar ook een inspirerende oproep tot actie.