A capella wint Summerschool over de ‘Ethische Dilemma’s van de slimme stad’
Wat krijg je als 25 young professionals samenwerken aan ideeën om burgers te betrekken bij de toekomst van de stad? Creativiteit, innovatieve energie en ándere plannen! In Living Lab Scheveningen zetten de Future City Foundation en Kennislab voor Urbanisme 'Ethiek in de Slimme Stad' op de agenda. Een thema, dat dichtbij STT staat. Ons Ethisch Ontwerpspel zit in de Toolbox Slimme Stad. Inspirerend is ook dat de Summerschool een initiatief is van drie organisaties, die bij STT zijn aangesloten: Provincie Zuid-Holland, Gemeente Den Haag en Ministerie van Binnenlandse Zaken.
Hoe voer je met burgers het ethische gesprek over de impact van technologie op het dagelijks leven?
Hartje zomer, aan de kust, in innovatiebroedplaats Living Lab Scheveningen. En daar de vraag: hoe betrek je burgers bij veranderingen in de stad? En op zo'n manier dat technologie kansen schept en mensen verbindt? Zes teams van young professionals gingen in gesprek met stakeholders, experts en zochten actief de dialoog op met inwoners en kustbezoekers.
Het gesprek over ethische kanten van technologie wisten ze toegankelijk te maken. Dat alleen is al een prachtprestatie! Bijvoorbeeld de vraag hoever je als stad mag gaan in regiobeveiliging, waarbij je (anonieme) data van burgers gebruikt om bezoekersstromen te reguleren. Of creatief omgaan met stedelijke planning door parkeerplekken op een nieuwe manier te gebruiken. Eén is creativiteit en ideevorming over (andere) mogelijkheden. Twee is (pas) hoe technologie kan helpen. Het resultaat: zes creatieve ideeën voor nieuwe manieren van stakeholdersparticipatie.
'Wij gaan even offline. Jij ook?' A capella
'Doe een stap terug om vooruit te komen.' Dat is Summerschool winnaar A capella: een festival zonder technologie om het gesprek op gang te helpen over digitalisering en technologisering, en om ambtenaar en burger weer bij elkaar te brengen. Zonder afleiding van technologie, smartphones en met een veelvoud aan stemmen. Wil je een participatievraagstuk innoveren? Het winnende team stelt: Ga dan een keer niet uit van méér digitalisering en innovatie. Maar stap uit de bubbel. Juist daardoor ga je digitalisering meer waarderen.
Zowel out-of-the box als in de praktijk uitvoerbaar, oordeelde de jury:
'Wat ons charmeerde was dat je door technologie weg te nemen, juist het gesprek over technologie gaat voeren. Het is een concept wat op Scheveningen, maar ook op andere gebieden geplot kan worden en betrekt meerdere doelgroepen.'
De jury bestond uit:
- Jan van Ginkel, Concerndirecteur/Loco-provinciesecretaris bij de Provincie Zuid-Holland
- Elise Wendt, Beleidsmedewerker bij Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties – Digitale Samenleving
- Ivonne Jansen-Dings, strategisch adviseur technologie, samenleving en ethiek
- Grisjo Koers, Programmamanager Digitale Economie bij Provincie Zuid-Holland
- Tijn Kuyper, Accountmanager Digitale Innovatie / Smart Cities bij gemeente Den Haag
- Peggy ten Hoopen – IJzermans, Strand-/Boulevardmanager Scheveningen
'Samen betekenis geven aan de stad van de toekomst. Dat kan alleen in dialoog', zegt mede-organisator Zoë Spaaij
'Bij de Future City Foundation en Kennislab voor Urbanisme richten wij ons op de vraag wat digitalisering en technologisering betekenen voor de stad. Het gesprek hierover tussen gemeenten en burgers is belangrijk. In ons dagelijks leven zijn we steeds meer met elkaar verbonden. We moeten samen nadenken over ontwikkelingen in de stad en vooruitkijken: hoe zien we een slimme, democratische en inclusieve stad in de toekomst voor ons? Ik vind het inspirerend dat het lukt om 25 jonge professionals met heel diverse achtergronden bij elkaar te brengen en in korte tijd intensief te laten samenwerken. De deelnemers varieerden echt van dataspecialisten tot communicatieprofessionals en studenten ontwerpen, stedenbouwkundigen & planologen tot en met sociale wetenschappers en filosofen. Ze werken samen van idee tot plan, presentatie en vlog. En dat in drie dagen, terwijl je elkaar vooraf niet kent. In het dagelijks leven zouden zij elkaar niet zo snel tegenkomen. Hier wel. Je leert elkaars taal spreken en elkaars perspectieven betrekken. In de ideeën zie je terug hoe waardevol dat is.'
Leren en innoveren in gesprek met burgers
De gesprekken met inwoners en burgers leveren veel inzichten op, die de teams tijdens de Summerschool ook met elkaar deelden. Zoë geeft twee takeways:
- Uit de groep 'Kijkje in de toekomst': 'Waar denk je aan als je denkt aan de toekomst? Kijk je mee in de toekomst? Gevoel onder woorden brengen kan lastig zijn.' Deelnemers van de Summerschool wilden de burgers nóg verder wil laten kijken dan bijvoorbeeld de vraag of ze wel of niet een tramlijn willen op een bepaalde plek. Met behulp van AR/VR kunnen burgers zelf zien en ervaren hoe de toekomst in de stad eruit kan zien. Terwijl als je het ze vraagt, ze het lastig vinden om daarop te reageren omdat ze heel erg in het nu zitten.
- 'Reacties kunnen ook emotioneel zijn. De manier van burgers benaderen en terugkoppeling zijn belangrijk: niet alleen navragen of je bijvoorbeeld 'wel of geen kabelbaan wilt' en vervolgens geen reactie meer geven. Laat mensen ook de uitkomsten weten.'
Burgers betrekken in het gesprek over technologie in steden. De uitwerking van alle zes teams
Het Summerschool concept is het bekijken meer dan waard: kijk hier voor het volledige programma. Alle creatieve eindproducten, met een presentatie en vlog van elk team, staan ook online op https://www.kennislabvoorurbanisme.nl/project/summerschool-aug-2022.
Voor het Ethisch Ontwerpspel van STT kijk je bij ons toekomstonderzoek: De Toekomst van AI. Dit ontwerpspel is ontwikkeld samen met de Hogeschool Utrecht en de NEN en bedoeld om het gesprek te helpen voeren over ethiek en technologie in organisaties. Deze en méér handige tools zijn te vinden in de rubriek Smart Ethics van de Toolbox Slimme Stad.
Samen kennis ontwikkelen over steden in de toekomst:
Zie ook onze Technologiemonitor 2022 over Digital Twins in an Urban Environment.