Weg met de Singularity!

Onder andere professor Dirk Helbing (ETH Zurich en TU Delft) blikt vooruit op een toekomst met meer data. Hieronder alvast een voorproefje van zijn hand:

“Klimaatverandering, financiële crises, massamigratie, terrorisme, ongelijkheid; we hebben een aantal existentiële problemen op deze planeet. Geen van deze problemen hebben we nog kunnen oplossen met ICT, en ik vraag me af of we ze zelfs hebben kunnen terugdringen. Ondanks onze beschikking over uitstekende technologie en meer data dan ooit tevoren, zetten we ze klaarblijkelijk niet op de juiste manier in. Futuristen denken dat we een omslagpunt, de zogenaamde ‘singulariteit’, bereiken als we onze technologie maar blijven doorontwikkelen. Sommigen stellen dat dit al over 5 of 15 jaar zal gebeuren. IT-systemen zouden dan zo ongelooflijk intelligent geworden zijn dat ze al onze problemen in één magische klap zouden oplossen. Dit is absoluut naïef, mensen die dit zeggen begrijpen niet hoe de digitale revolutie werkt.

We zijn bezig om alles met elkaar te verbinden; data, netwerken, infrastructuur, dingen, mensen. Dit leidt tot een niveau van verbondenheid en complexiteit, dat door gecentraliseerde systemen niet kan worden begrepen en zeker niet op een top-down manier kan worden bestuurd. Niemand is slim genoeg om dit soort complexiteit te begrijpen, ook toekomstige kunstmatige intelligentie niet.

In plaats van het streven naar singulariteit moeten we onze waarden van diversiteit en pluralisme bewaken en deze toepassen op technologie. We hebben een nieuw paradigma nodig dat hierop in kan spelen: een paradigma van zelfregulering en gedistribueerd bestuur. Het internet of things in combinatie met blockchain-technologie en complexiteitswetenschap reiken ons de hand om dit voor elkaar te krijgen.

In een kathedraal met complexe ornamenten is er niet één enkel perspectief dat de volledige fraaiheid kan vatten. Ditzelfde geldt voor elk complex fenomeen; we hebben verschillende perspectieven en collectieve intelligentie nodig om ze te doorgronden. Momenteel is het bij onze bestuursmodellen zo dat diegene met de meeste macht beslist welk perspectief gekozen wordt, terwijl andere perspectieven worden gemarginaliseerd. Daardoor krijgen we gesimplificeerde oplossingen die niet goed werken. We moeten afscheid nemen van het ‘51% beslist voor 100%-model’. Onze regeringen hebben kleine meerderheden en bepalen voor vier, acht of nog meer jaren wat er gebeurt. De rest moet maar afwachten. Deze aanpak streeft er niet naar alle perspectieven in de samenleving mee te wegen, maar is macht-georiënteerd. Een systeem waarbij de vossen alle konijnen opeten, is uiteindelijk slecht voor de vossen zelf, omdat er niets te eten overblijft. We moeten werken aan een meer holistische aanpak. Het ergste wat we onze samenleving kunnen aandoen is oversimplificeren….”