UPDATE - De Toekomst van contact
Lilian werkt sinds april vorig jaar aan STT verkenning 105: de Toekomst van contact. Hierbij kijkt ze specifiek naar hoe technologie verbindingen tussen mensen kan verdiepen, verrijken en versterken. Begin januari heeft ze vier expertsessies gehost om input op te halen uit het netwerk van STT. Daar willen we graag meer over weten!
Technologie beïnvloed
Je bent in april 2024 gestart met jouw verkenning de Toekomst van contact. Waar ben je hierin naar op zoek?
In mijn onderzoek naar de toekomst van contact verken ik hoe digitale publieke ruimtes zich kunnen ontwikkelen en welke invloed dat heeft op contact in de samenleving. Technologische ontwikkeling speelt hier een belangrijke rol, want dit kan zowel optreden als enabler of regulator.
Mensen maken zich zorgen over eenzaamheid, polarisatie, en afhankelijkheid van technologie, dus hoe kunnen we technologie inzetten om menselijke verbindingen te versterken?
In mijn verkenning kijk ik niet alleen naar technologische ontwikkelingen, maar ook naar de maatschappelijke, economische en politieke drijfveren die de ontwikkeling van contact in digitale publieke ruimtes aandrijven.
Een belangrijk doel van mijn verkenning is te duiden hoe technologie ons contact beïnvloedt. Technologie beïnvloedt namelijk niet alleen hoe we communiceren, maar ook de sociale structuren, regels en afhankelijkheden binnen onze samenleving.

Vormgeven
In januari heb je daar vier expertsessies voor ingezet met partners uit het STT-netwerk. Naar welke invalshoeken was je op zoek?
In de expertsessies was ik op zoek naar inzichten vanuit verschillende perspectieven over hoe technologische, politieke, economische, en sociale ontwikkelingen de toekomst van contact in digitale publieke ruimtes beïnvloeden. De inhoud raakte aan vragen zoals:
- Hoe veranderen de aard en ervaring van contact in de samenleving door technologische ontwikkelingen?
- Wat zijn de ethische en maatschappelijke implicaties van de digitalisering van publieke ruimtes of (meer) publiek maken van digitale platforms?
- Welke politieke en economische krachten spelen een rol in de manier waarop digitale ruimtes worden vormgegeven?
- Welke technologieën hebben de grootste impact op de infrastructuur van digitale publieke ruimtes?
In elke sessie heb ik veel verschillende inzichten verzameld, van de veranderende aard van contact in de samenleving tot de politieke en economische structuren die de toekomst van digitale publieke ruimtes kunnen vormgeven.

Netwerk in actie
Daar heb je vier groepen voor gevormd, kan je meer vertellen over de samenstelling?
De vier groepen stelde ik samen uit een mix van experts uit het netwerk van STT met verschillende expertises zoals technologie, politiek, sociaal en economie. Dit gaf mij én de deelnemers de kans om de thema’s waar we mee aan de slag gingen vanuit meerdere invalshoeken te bekijken.
Elke groep had mensen met verschillende achtergronden, zoals beleidsmakers, tech-ontwikkelaars, ethici, en onderzoekers. Die mix van bedrijfsleven, overheid, kennisinstituten, en maatschappelijke organisaties zorgde voor een mooie uitwisseling van ideeën en perspectieven.
Het doel was om te ontdekken waar de belangrijkste spanningen en drijfveren lagen wanneer we de toekomst van contact in digitale publieke ruimtes verkennen.
Kreeg elke groep hetzelfde vraagstuk?
Het basisvraagstuk was hetzelfde, maar ik liet elke groep nadenken over één aspect van dat vraagstuk. De kernvraag die ik overkoepelend wilde beantwoorden was: Wat zijn de belangrijkste trends, spanningsvelden, en drijvende krachten die de toekomst van contact in digitale publieke ruimtes beïnvloeden?
Elke groep focuste zich op een specifiek aspect van dit vraagstuk, wat we in een open setting bespraken. Bijvoorbeeld de technologische aspecten, of de economische en politieke structuur van digitale publieke ruimtes. Dit zorgde voor een holistisch overzicht van de verschillende facetten van de toekomst van contact in digitale publieke ruimtes.
Daarna werkten we met toekomstmethoden zoals de Impact/Scope-matrix en de Implicatieboom om trends en mogelijke gevolgen van die aspecten te verkennen.

Volgende stap
What’s next? Wat is nu de volgende stap voor De toekomst van contact?
De sessies hebben geholpen om spanningsvelden zichtbaar te maken en de drijvende krachten erachter naar de oppervlakte te brengen. De volgende stap is om de inzichten verder te analyseren. Ik wil de drijvende krachten en spanningen die we hebben geïdentificeerd inzetten bij het creëren van toekomstscenario’s voor contact in digitale publieke ruimtes. En een stap verder, wat zijn de kansen en kwetsbaarheden van die scenario’s?
Uiteindelijk is het doel om de inzichten van mijn onderzoek verder te delen met beleidsmakers, bedrijven en andere belanghebbenden om hen geïnformeerde keuzes te laten maken rond dit thema.
Het doel is niet alleen om te verkennen hoe uiteenlopende trends de toekomst van contact in digitale publieke ruimtes kunnen gaan vormgeven, maar vooral hoe we de ethische en maatschappelijke implicaties van deze toekomstbeelden actief kunnen sturen, zodat ze bijdragen aan digitale publieke ruimtes die verbindingen tussen mensen verdiepen, verrijken en versterken.

Scenario's
Op donderdagmiddag 6 maart organiseer ik een interactieve sessie waarin ik de inzichten uit de expert-sessies presenteer. We gaan dan aan de slag met de eerste aanzet van mijn scenario’s.
De sessie vindt plaats op de Open Donderdag van RADIO, in het Nationaal Archief, Den Haag. De sessie is vrij toegankelijk. Mijn klankbordgroep is er in ieder geval bij, zie ik je daar?
Meer informatie Open Donderdag RADIOOver De toekomst van contact
Technologische vooruitgang brengt ons op uiteenlopende manieren met elkaar in contact. De online en offlinewereld raken steeds meer met elkaar verweven. Maar tegelijkertijd zijn we eenzamer dan ooit en kampen we met toegenomen polarisatie. Zorgt die connectiviteit door technologie daadwerkelijk voor meer connectie?
Naar de overzichtpagina van STT 105