BLOG - Ontmoetingen en ommetjes in de digitale publieke ruimte

Of het nu een stevige handdruk van een onbekende of een spraakbericht van een goede vriend is, contact raakt ons allemaal. Het vormt de kern van een verbonden en veerkrachtige samenleving. Het zorgt voor sociale cohesie, versterkt sociaal kapitaal, en helpt ons omgaan met uitdagingen zoals polarisatie, eenzaamheid, en wantrouwen tegenover elkaar en de politiek. De publieke ruimte is een essentiële plek voor ontmoetingen. Denk aan fysieke plekken zoals pleinen, parken, en straten. Maar nu we steeds meer tijd doorbrengen in digitale omgevingen, is het van cruciaal belang om te begrijpen hoe deze verschuiving ons sociale weefsel beïnvloedt.

Digitale ruimtes zoals socialemediaplatforms Instagram, X, en Facebook lijken misschien openbaar, maar worden in werkelijkheid beheerd door grote technologiebedrijven, oftewel Big Tech. Hier worden we eerder als klanten behandeld dan als burgers, waardoor publieke waarden zoals privacy en transparantie onder druk komen te staan. Initiatieven zoals PublicSpaces pleiten voor een ander soort internet, een waar publieke waarden centraal staan. Deze nieuwe vorm van publieke ruimte, de digitale publieke ruimte, roept vragen op over hoe we in de toekomst contact zullen ervaren en hoe deze ruimtes ontworpen en gereguleerd moeten worden om ons sociaal kapitaal te bevorderen.

Dit onderzoek heeft als doel om toekomstbeelden te verkennen van hoe contact in digitale publieke ruimtes zou kunnen worden ervaren en vormgegeven. Hierbij onderzoekt Lilian de Jong vier factoren die de ontwikkeling van de digitale publieke ruimte kunnen beïnvloeden: technologische ontwikkelingen, de aard van menselijk contact, politiek-economische krachten, en de verschuivingen tussen fysieke, hybride en digitale ruimtes. Deze factoren dragen bij aan het ontwikkelen van verschillende toekomstscenario’s die inzicht geven in hoe contact in deze ruimtes kan worden ervaren. De centrale vraag die de Jong zal beantwoorden, is: hoe kan contact tussen mensen worden vormgegeven en ervaren in de digitale publieke ruimte van 2055?

Door middel van scenarioplanning, denktanksessies, en creatieve bijdragen zoals korte sciencefiction verhalen voorgedragen in een podcast zal Lilian de Jong verschillende toekomstbeelden verkennen. Wie zou je ontmoeten tijdens een ommetje door de digitale publieke ruimte? Als de grenzen tussen de fysieke en digitale publieke ruimte verder vervagen, hoe zou onze omgang met onbekenden veranderen en is anonimiteit dan nog mogelijk of wenselijk? Hoe zouden technologische ontwikkelingen zoals immersieve technologie onze beleving van verjaardagen of protesten in digitale publieke ruimtes veranderen?

Met dit onderzoek draagt Lilian de Jong bij aan de discussie over hoe de digitale publieke ruimte kan worden ontworpen en gereguleerd om contact te versterken. Door nu na te denken over deze inrichting, kunnen we stappen zetten richting een toekomst waarin verbinding centraal staat. De Jong streeft ernaar niet alleen nieuwe inzichten te bieden, maar ook een breder debat op gang te brengen over het gebruik van technologie om onze samenleving te versterken. Beleidsmakers, ontwerpers en geïnteresseerde burgers worden uitgenodigd om mee te denken over hoe we samen een digitale publieke ruimte kunnen creëren die sociaal en rechtvaardig is.

Wil je op de hoogte blijven of meedenken met dit onderzoek? Neemt dan contact op met Lilian de Jong via dejong@stt.nl.