INTERVIEW: Een brug slaan tussen AI en maatschappij

Je loopt stage bij STT. Hoe ben je hier terechtgekomen?

Ik kwam al googelend vrij snel uit bij de verkenning van Rudy van Belkom, die onderzoek heeft gedaan naar de toekomst van AI. Het sloot mooi aan bij wat ik zocht voor mijn afstudeeronderzoek. Toen heb ik contact opgenomen en ben ik bij STT terechtgekomen.

Kun je wat vertellen over je achtergrond?

Ik heb een bachelor in AI aan de Radboud Universiteit. Een interessante studie die bestond uit onder andere wiskunde, logica, programmeren en psychologie. Ik heb toen ook Python en Java leren programmeren. Maar we kregen ook cognitieve psychologie, over hoe het brein werkt en waarom mensen bepaalde keuzes maken. Want uiteindelijk wil je de menselijke cognitie nabootsen in computers. Maar om dat te kunnen doen, moet je weten hoe de menselijke cognitie werkt. Daarna heb ik ook de master AI gedaan, met de focus op de maatschappelijke impact van AI.

Wat fascineert je aan AI?

Het is de combinatie tussen mens en computer die mij heel erg aantrekt. Ik ben niet eens een heel technisch persoon. Ik had geen natuurkunde, scheikunde of biologie in mijn pakket. Ik ben niet zo van de van de robots, laat ik maar zeggen. Dat is wat mensen altijd als eerste denken van oh, ontwikkel je dan robots? Maar ik ben niet degene die de robots gaat programmeren. Maar ik wil wel degene zijn die nadenkt over hoe moeten deze robots functioneren. Wat moeten ze kunnen? Wat moeten ze niet doen? Waar moeten we voor oppassen? Wat zijn de risico's? Waar moeten we rekening mee houden?

Je verdiept je in de maatschappelijke impact van AI. Kun je een voorbeeld geven met wat je daarmee bedoelt?

Er zijn veel wettelijke aspecten. Zo heb je de AVG-regels over persoonsgegevens, maar nu ook de Europese AI Act met categorieën zoals unacceptabele risk of high risk. Maar wat mij vooral interesseert zijn de ethische aspecten. Dat algoritmes een bias kunnen hebben, en discriminatie kunnen veroorzaken. Het is inmiddels wel duidelijk dat het heel erg mis kan gaan. Zoals bijvoorbeeld met de toeslagenaffaire. Toen is ergens wat fout gegaan met de data die gebruikt is. Ik wil dat graag helpen voorkomen en me hard maken voor eerlijkere algoritmes, dat er niet of minder gediscrimineerd gaat worden, dat soort dingen. Dat ik een brug kan zijn tussen de techniek en die sociale aspecten.

Hoe ga je je afstudeeronderzoek aanpakken?

Ik ben bezig met hoe de toekomstige verhoudingen tussen overheid, bedrijven en burgers eruit gaan zien door de komst van generatieve AI. Ik wil gaan kijken naar mogelijke toekomstscenario’s op dit gebied en de maatschappelijke implicaties daarvan.

Waarom heb je gekozen voor generatieve AI?

Generatieve AI is ontzettend booming op dit moment. Sinds de opkomst van ChatGPT is het in een stroomversnelling gekomen. Ook is het controversieel. Mensen zijn bang dat hun baan wordt overgenomen. Denk bijvoorbeeld aan de acteursstaking in Hollywood, ze waren bang voor AI-gegenereerde concurrentie. Het komt opeens erg dichtbij. Dat maakt het superrelevant en de vragen over wat wenselijk is en niet ook.

Ik laat dit interview straks transcriberen door een AI. Hoe gebruik jij generatieve AI in je eigen werk?

Ik gebruik het zelf vooral om dingen samen te vatten, vooral van die lange research papers. Wat me daarbij opvalt is dat je moet uitkijken hoe je de opdracht geeft, anders rolt er onzin uit. Je moet oppassen welke prompt je geeft. Dat is trouwens al een nieuwe functie: prompt engineer. Zo zie je dat generatieve AI werk verandert, maar soms niet helemaal zoals je verwacht.

Hoe raakt jouw onderzoek aan andere STT-onderzoeken? Werk je ook samen met STT-onderzoekers?

Lilian de Jong is bezig met de toekomst van contact en heeft ook een AI-achtergrond. Zij heeft dezelfde master gedaan als ik. Het is fijn om met iemand te overleggen met dezelfde achtergrondkennis en je ideeën voor te leggen. Ook het onderzoek van Anna-Carolina Zuiderduin over de toekomst van arbeid raakt zijdelings aan mijn onderwerp, dus misschien zijn er daar ook mogelijkheden om een beetje te sparren.

----------------

Het onderzoek van Sanne Janssen is naar verwachting in november 2024 afgerond.

Blijf op de hoogte, neem een abonnement op de nieuwsbrief!