Naar nieuwe comfortzones
“Voor goed onderwijsbeleid is het essentieel dat er niet alleen naar de korte termijn wordt gekeken, maar ook naar de middellange en lange termijn. Goed onderwijsbeleid richt zich op een stip aan de horizon waar het Nederlandse onderwijs naartoe moet (...)" - De Onderwijsraad
De Onderwijsraad adviseert de regering en de tweede kamer
STT en CURIOZY hebben toekomstscenario’s over het onderwijs in 2025 ontwikkeld in opdracht van de Onderwijsraad.
De Onderwijsraad: “Voor goed onderwijsbeleid is het essentieel dat er niet alleen naar de korte termijn wordt gekeken, maar ook naar de middellange en lange termijn. Goed onderwijsbeleid richt zich op een stip aan de horizon waar het Nederlandse onderwijs naartoe moet. Ook is het in onderwijsbeleid van belang dat de verschillende onderwijssectoren in samenhang worden bekeken om te bezien waar ze elkaar raken en beïnvloeden. Hiervoor zijn periodieke en integrale analyses nodig. Er wordt naar de toekomst gekeken: wat zijn sterke en zwakke punten van het Nederlandse onderwijs, wat staat het Nederlandse onderwijs te wachten en wat zou dat kunnen betekenen voor toekomstig onderwijsbeleid? Welke ontwikkelingen en onzekerheden in de toekomst hun weerslag (kunnen) hebben op het onderwijs? Welk beleid is nodig om het stelsel veerkrachtig en toekomstbestendig te houden en te maken?”
In deze toekomstverkenning “Naar nieuwe comfortzones” bieden we u een aantal perspectieven op ons onderwijs in 2025.
Inleiding
WEen toekomstverkenning, zoals deze scenario-analyse, is geen manier om de toekomst te voorspellen, maar is bedoeld om met onzekerheid om te kunnen gaan. De geschetste toekomstscenario’s geven een kwalitatief beeld van wat in de toekomst mogelijk, geloofwaardig en relevant kan zijn.
Waarschijnlijkheid en impact
Elk scenario in deze verkenning zou werkelijkheid kunnen worden, met een grote impact. Het gaat immers bij scenario’s over de vraag “Wat als dit werkelijkheid wordt?”
Aan de hand van scenario’s kunnen beleidsmakers, strategen en directies nadenken over een strategie waarmee een organisatie, of breder ‘ons onderwijs’, in alle (of zoveel mogelijk) scenario's succesvol is. Er kunnen ook verschillende strategieën worden ontwikkeld voor de verschillende scenario's en daarmee een organisatie zodanig inrichten dat er snel op nieuwe ontwikkelingen kan worden ingesprongen.
Hoewel de scenario’s in deze toekomstverkenning subtiel zijn verwoord, zijn het realistische richtingen die plausibel zijn en een grote impact hebben op de inrichting van het onderwijs.
In deze toekomstverkenning wordt breed gekeken naar ons onderwijs in 2025. De dimensies voor de verschillende scenario’s zijn zodanig gekozen dat elk scenario zowel is gebaseerd op leren als op maatschappelijke ontwikkelingen.
De verschillende scenario’s zijn niet specifiek voor één schooltype ontwikkeld, al spelen voorbeeldverhalen zich vaak af in één schooltype of in een combinatie ervan.
Taalgebruik
De auteurs hebben bewust gekozen om de woorden leerkracht, leraar, docent, juf, meester en onderwijzer of andere benamingen van mensen die onderwijs verzorgen in het ene woord leraar te vangen. De woorden student, leerling, deelnemer en lerende worden bijeengebracht in het woord leerling. We leggen er geen relatie mee tussen type onderwijs, leeftijd, geslacht of hiërarchische verhoudingen.
