Stippen op de horizon: Toekomstbeeld biotechnologie 2030-2050

Het kabinet ziet dat biotechnologie zowel grote kansen biedt als dilemma’s opbrengt: “De technologische ontwikkeling gaat onverminderd door. Daarom kan het van waarde zijn om gezamenlijk een stip op de horizon zetten: waar werken we naar toe, hoe verhouden de kansen zich tot de dilemma's, waar zetten we op in, wie heeft daarbij welke rol?” STT is gevraagd om een rol te spelen bij de totstandkoming van de gezamenlijke stip op de horizon.

Datum 4 oktober 2024
Toekomstonderzoeker Rudy van Belkom

Meerdere stippen

Om een gezamenlijke stip op de horizon te kunnen bepalen moet eerst in kaart worden gebracht welke verschillende stippen er mogelijk zijn. Het visietraject start daarom met de uiteenzetting van meerdere toekomstscenario’s. Deze scenario’s worden middels dit rapport voorgelegd aan de Tweede Kamer. De keuze voor de gezamenlijke stip is geen ambtelijke, maar een politieke keuze. Op basis van de Kamerreactie zal in het vervolgtraject worden gewerkt aan een stappenplan om tot deze stip te komen, inclusief ambities, doelen, en concrete rollen en acties. Zowel de keuze voor de gezamenlijke stip, als het stappenplan vallen buiten deze scenarioverkenning. U vindt in dit rapport dus geen visie, maar informatie die gebruikt kan worden om tot een visie te komen.

Doel

De toekomst is onzeker. De ontwikkelingen die biotechnologie de komende decennia zal doormaken zijn niet te voorspellen, maar we kunnen deze wel verkennen. Een bepaalde ontwikkeling kan op de lange termijn verschillende implicaties hebben. En deze implicaties kunnen weer tot verschillende toekomstbeelden leiden. Een belangrijk doel van deze scenarioverkenning is daarom om de consequenties van verschillende toekomstscenario’s in kaart te brengen. Als dit scenario zich voordoet, wat zijn dan de mogelijke consequenties? 

De toekomst wordt vaak gezien als iets dat ons enkel overkomt, maar we geven er ook samen vorm aan. De keuzes die we nu maken hebben enorme consequenties voor de toekomst waar we op afstevenen. Dit geldt in het bijzonder voor doelscenario’s, ofwel beleidsscenario’s. We kijken in deze scenarioverkenning daarom vooral naar de invloed van verschillende beleidskeuzes. Je kunt een beleidsscenario in dat opzicht zien als het gevolg van de inzet op een set beleidskeuzes. Door meerdere beleidsscenario’s uit te werken, laten we zien wat de consequenties van verschillende beleidskeuzes zijn. Niet om één van de scenario’s te kiezen, maar om beter overwogen keuzes te maken voor onze toekomst met biotechnologie.

Minister Beljaarts (EZ) en staatssecretaris Jansen (Openbaar Vervoer en Milieu) informeerden de Tweede Kamer in september 2024 over het visietraject biotechnologie en boden het STT-rapport 'Stippen op de horizon' aan.