Nederland en de rijkdommen van de zee

Het gebruik van de zee is de laatste tientallen jaren sterk toegenomen door nieuwe ontwikkelingen op technisch en economisch gebied.

Bij traditionele activiteiten zoals scheepvaart en visserij worden grotere eenheden en nieuwe technieken toegepast. Daarnaast zijn ook nieuwe activiteiten ontplooid. Voorbeelden hiervan zijn de olie- en gaswinning en de zeemijnbouw. In de komende jaren zal de zee ook kunnen dienen als bron van duurzame energie door gebruik te maken van wind, golven, tijen temperatuurverschil in het zeewater.

Al deze activiteiten laten de zee niet onberoerd. Ongelukken met schepen en afvallozing bedreigen het zeemilieu en vragen een goed beheer. Er komen meer conflicten tussen landen die elkaar het vrije gebruik van de zee betwisten. Oude principes, zoals die van de vrije zee, voldoen niet meer.

In 1982 is onder auspiciën van de Verenigde Naties een nieuw Zeerechtsverdrag gesloten. Dit Verdrag geeft regels voor het gebruik van de zee. De consequenties hiervan zijn ook voor Nederland vèrstrekkend. Deze ontwikkelingen zijn voor de Stichting Toekomstbeeld der Techniek aanleiding geweest een uitgebreide studie te verrichten.

Het doel van de studie is het geven van inzicht in de bestaande en toekomstige zee-activiteiten, het aangeven van de consequenties van het nieuwe zeerecht voor vijf belangrijke sectoren en ten slotte het aanstippen van de mogelijkheden die zich in de toekomst voor de nederlandse mariene wereld zullen voordoen.

De studie is gericht op vijf sectoren:

Voedselwinning uit zee;

• Olie- en gaswinning in diep water;
• Zeemijnbouw;
• Duurzame energiebronnen op zee;
• Beheersing van het zeemilieu.

De nadruk van de studie ligt op nieuwe industriële mogelijkheden die zich voor Nederland in de toekomst op de wereldzeeën zullen voordoen. Daarnaast wordt beschreven hoe de besluitvorming bij mariene innovaties tot stand komt.
De publikatie wordt afgesloten met een uittreksel van het nieuwe Zeerechtsverdrag, zoals dat in 1982 aan het slot van de Derde Zeerechtsconferentie is aangenomen.

Aan de studie is meegewerkt door een veertigtal nederlandse deskundigen uit de industrie, de overheid en de academische wereld.
De resultaten van de studie zijn in de voorliggende publikatie gepresenteerd. Over de inhoud van deze publikatie is op 14 april 1983 een symposium gehouden in De Doelen te Rotterdam.
De Stichting Toekomstbeeld der Techniek is grote dank verschuldigd aan allen die aan de totstandkoming van deze publikatie hebben meegewerkt.

dr.ir. A.E. Pannenborg
voorzitter