Introductie op de reeks publicaties

Dit boek 'Micro-elektronica in beroep en bedrijf; balans en verwachting' vormt de samenvatting en de synthese van de studieresultaten.

Datum 1 januari 1981
Toekomstonderzoeker

Voorwoord

Micro-elektronica is de laatste jaren een belangrijk onderwerp van openbare discussie geworden. Het betreft hier een technische ontwikkeling, gestoeld op een basisuitvinding gedaan rond 1960, die ongewoon stormachtig verloopt en mogelijkheden opent voor een mate van complexiteit en geraffineerdheid van elektronische schakelingen, die tot voor kort niet als praktisch realiseerbaar werden beschouwd. Hiermede komen toepassingen binnen het bereik op gebieden, die traditioneel met de elektronica niets of weinig van doen hadden.

De discussie concentreert zich enerzijds op de nieuwe toepassingen en hun mogelijke implicaties - uiteraard inclusief die voor de werkgelegenheid - en anderzijds op de ,kansen die deze ontwikkeling zou kunnen bieden voor industriële vernieuwing en nieuwe economische bloei. Dat de toepassing van de micro-elektronica belangrijke gevolgen zal hebben op de kwantitatieve en de kwalitatieve vraag naar arbeid in de komende twintig jaar, daar is iedereen het over eens. Grote onzekerheid heerst echter rond de vraag , wanneer en in welke mate deze gevolgen zich in de samenleving zullen voltrekken.
In dit klimaat van onzekerheid over een technisch en maatschappelijk belangrijk onderwerp besloot de Stichting Toekomstbeeld der Techniek tot uitvoering van de studie over micro-elektronica in beroep en bedrijf. De studie is opgebouwd uit deelstudies, waarin op sectorniveau is bekeken hoe de onderlinge relatie is en kan worden tussen het gebruik van micro-elektronica in produkten en produktieprocessen en sociale, economische, organisatorische, bestuurlijke en technische aspecten. De deelstudies zijn beeldvormend en brengen de binnen de sectoren gesignaleerde spanningsvelden in kaart.

Dit boek 'Micro-elektronica in beroep en bedrijf; balans en verwachting' vormt de samenvatting en de synthese van de studieresultaten. De studieresultaten kunnen worden gezien als een overzicht van wat in beweging is of komt bij verder -toenemend gebruik van micro-elektronica in haar diverse verschijningsvormen . Verdere rijping van de inzichten en interpretatie van wat men heeft waargenomen, zal ongetwijfeld kunnen leiden tot verdere actie.

Het symposium van de Stichting Toekomstbeeld der Techniek dat op 6 oktober 1981 in het Jaarbeurscongrescentrum te Utrecht wordt gehouden, zal hierin een rol spelen. Tijdens dit symposium wordt door niet bij de studie betrokken deskundigen gereageerd op de studieresultaten.
Een aantal deelstudies zal in afzonderlijke - op de betreffende sectoren gerichte - symposia aan de orde worden gesteld . Alle deelstudies zijn los verkrijgbaar.

De Stichting Toekomstbeeld der Techniek is grote dank verschuldigd aan allen die aan de studie hebben meegewerkt.

dr. ir. A.E. Pannenborg,
voorzitter.

Conclusies en aanbevelingen

Algemeen

  1. De mogelijkheden tot innovatie met micro-elektronica zijn zeer vele. Tot nu toe is nog slechts een klein gedeelte van deze mogelijkheden gerealiseerd. Het tempo waarmee micro-elektronica wordt ingevoerd, wordt bepaald door andere factoren dan de technische mogelijkheden.
  2. Het invoeren van micro-elektronica gaat gepaard met veranderingen op een aantal gebieden van techniek en organisatie. Hierdoor is het moeilijk algemeen geldende uitspraken te doen over de kwantitatieve en de kwalitatieve gevolgen voor de werkgelegenheid , het werkklimaat, de concurrentiepositie en het spreidingstempo van de toepassing van microelektronica. De prognoses die voor deze gebieden gedaan worden, ook in deze publikatie, dienen dan ook uiterst behoedzaam te worden geïnterpreteerd.
  3. Gericht onderzoek naar toepassingen bij bepaalde groepen van bedrijven moet worden bevorderd . Daarnaast dient te worden gezocht naar de mogelijkheid van overeenkomstige toepassing in andere bedrijfs- en beroepssectoren . Maatschappelijk gewenste toepassingen van microelektronica dienen door de resultaten van zulk onderzoek te worden bevorderd.
  4. De toepassing van micro-elektronica is niet alleen afhankelijk van technische ontwikkelingen, maar ook van de ontwikkeling van methoden voor toepassing. Vaak is het gevolg een voortgaande algemene produktiviteitsstijging. Het basisonderzoek in researchinstituten en het ontwikkelingswerk in bedrijven behoren daarom niet slechts te worden gericht op het gebruik van chips, maar ook op de geïntegreerde toepassing en introductie van verschillende werkmethoden.
  5. Bij de toepassing van micro-elektronica is Nederland achtergebleven. Een voordeel daarvan is dat elders gemaakte fouten kunnen worden vermeden. Het voordeel van deze achterstand dient echter spoedig en krachtig te worden gebruikt.
  6. In het dichtbevolkte Nederland doen bepaalde knelpunten zich eerder op grote schaal gevoelen dan in minder dichtbevolkte landen, bijvoorbeeld de problematiek van het milieu en het dichte verkeer. Nederland staat met sociale voorzieningen , gezondheidszorg, onderwijs en landbouw in de voorste gelederen. De overheid wordt aanbevolen toepassing van microelektronica te stimuleren op deze ons goed bekende gebieden van algemeen belang.
  7. In deze publikatie was het af en toe nodig woorden en uitdrukkingen te gebruiken die niet in het Algemeen Beschaafd Nederlands voorkomen. In de vakwereld van computer, informatie en communicatie is een jargon in zwang dat wordt gekenmerkt door slordige en niet-eenduidige taal en het onnodige gebruik van Engelse woorden. Verbetering van deze betreurenswaardige toestand zou kunnen bijdragen tot de opheffing van veel mystiek rond micro-elektronica.