De voorstelbare toekomst

STT en leden van het NTV zijn toekomstverkenners en gebruiken het NTV als platform om over methoden en thema’s van gedachten te wisselen. Doel is om gezamenlijk te werken aan de kwaliteit van toekomstverkennen.

Dat de rijksoverheid, anders dan gemeenten, meer denkt in termen van opties en niet zozeer van opgelegde beperkingen, wordt met name uit het WRR-rapport duidelijk. Daarentegen zien ondernemingen toekomstverkennen eerder als een methode om zich tijdig aan veranderende omstandigheden aan te passen. De invalshoek bij transities verschilt daar weer van omdat de primaire vraag hier is hoe paradigmaveranderingen bewerkstelligd en verankerd kunnen worden.

Naarmate ondernemingen sneller moeten reageren op ontwikkelingen in de markt of op nieuwe technologieën, wordt hun tijdshorizon korter en hun belangstelling meer operationeel. Als de tijdshorizon erg kort wordt, is ‘toekomstverkenning’ wellicht niet meer de juiste uitdrukking, en is er eerder sprake van het ontwikkelen van een strategie van variatie en variabiliteit. Bij gemeenten is een soortgelijke ontwikkeling waar te nemen.

Ondernemingen verkennen wat op hun weg komt; overheden leggen de weg aan. Of anders gezegd: ondernemingen passen zich aan de veranderende omgeving aan, terwijl de overheid voor verandering in de omgeving mede verantwoordelijk is. Dat heeft consequenties voor de rol en betekenis van TV. Een onderneming wil vooral nagaan hoe ze op onverwachte ontwikkelingen moet reageren, terwijl een overheid zichzelf eerder als de instigator van ontwikkelingen ziet.

Er is veel aandacht voor ‘black swans’: statistisch gezien hoogst onwaarschijnlijke gebeurtenissen, maar wel met grote gevolgen indien ze zich desondanks voordoen. Het kan dan gaan om een wereldwijde crisis, zoals de financiële crisis, maar ook om een ‘killer product’ waarmee een concurrent de markt opstormt. Omdat het aantal denkbare ‘black swans’ groot is en toeneemt, is dit een dimensie waarvoor organisaties een goede antenne dienen te ontwikkelen.

STT is als stichting afhankelijk van subsidies en sponsorgelden. We stellen het op prijs als u middels een (kleine) financiële bijdrage uw waardering voor ons werk tot uiting zou brengen (rek.nr: NL10 RABO 0383 2647 23). STT heeft de ANBI-status, bijdragen zijn dus aftrekbaar.