Startschot Research Lab Learning, Art, Technology

Deze vragen kwamen aan bod bij het symposium ‘Another brick in the wall?’ op woensdag 13 september 2017, georganiseerd door de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK), STT en het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie. Ook was dit de aftrap van het research lab waarin studenten van de KABK verschillende workshops volgen, uitstapjes maken naar onder andere IBM Watson en iXperium Nijmegen, en uiteindelijk een prototype gaan vormgeven waarin hun eigen visie op de toekomst van leren verweven zit.

‘Het onderwijs in Nederland is erg goed, het schort alleen nogal eens aan motivatie bij zowel docenten als leerlingen’, aldus Karien Vermeulen (Waag Society). Zij pleit voor een democratisering van technologie, want wanneer iedereen kennis over technologie bezit, is het des te makkelijker om deze in te zetten om onze leefomgeving op een duurzame manier vorm te geven. Hierbij is vooral het ‘leren door te doen’ belangrijk, waarbij docenten een begeleidende rol hebben.

Een goed voorbeeld hiervan is het project ‘Pencil versus Pixel’, waarover Kimberley van Uden (MU artspace) vertelde. Het project is een experiment waarin studenten van SintLucas een klaslokaal ‘bouwen’ in vier fases; van compleet analoog naar compleet digitaal. De ruimte bestaat uit tegels die zowel met materiaal (bijvoorbeeld grasmatten) als digitaal (bijvoorbeeld QR-codes) in te vullen zijn.

Dat de leeromgeving bepalend is voor hoe en wat er geleerd wordt, beaamt ook Selena Savic (Institute of Architectural Sciences, Wenen). Zij liet interessante voorbeelden zien van ruimtes die compleet kunnen worden aangepast aan de functie. De vraag die hierbij ontstaat, is waarom we nog naar school zouden gaan als technologie ervoor zorgt dat alles dichtbij is. Savic legde uit dat een klaslokaal wel degelijk kan bijdragen aan het leerproces, mits goed ontworpen.

Maar hoe gaan we leren in de toekomst? STT projectleider Dhoya Snijders ging hierover met de zaal in discussie. Aan de hand van toekomstbeelden en prikkelende stellingen kon de zaal digitaal stemmen en dit leverde verrassende resultaten op. De meerderheid van de deelnemers verwacht bijvoorbeeld niet dat papier ooit uit het curriculum zal verdwijnen.
Ook zullen robots en kunstmatige intelligente systemen volgens de zaal nooit de meerderheid van het lesgeven overnemen. Wel verwacht 60% van de deelnemers dat in 2040 technologie de aard van onderwijs fundamenteel zal hebben veranderd.

Analyses van biometrische data om het leerproces te verbeteren en te personaliseren, verwacht men al binnen tien jaar in het onderwijs. Maar zijn deze ontwikkelingen ook wenselijk? Hierover zijn de meningen sterk verdeeld en dit is een vraagstuk dat zal blijven terugkomen in het lab.

Het eerste research lab is op woensdag 20 september 2017. Op 13 december 2017 wordt het research lab afgesloten met een expo bij het KABK waarin we onderzoekers, kunstenaars, beleidsmakers en het bedrijfsleven bij elkaar brengen. Aan de hand van de kunstwerken van de studenten gaan we in op de toekomst van leren. Enkele van de werken zullen te zien zijn bij het STT toekomstfestival ‘Altijd bij de les’ dat plaatsvindt in juni 2018.