Het Maritiem Museum blikt terug op lancering STT104

Het Maritiem Museum presenteert niet alleen de maritieme geschiedenis van Nederland, maar kijkt ook vooruit. Welke rol speelt de toekomst bij Het Maritiem Museum?

Het Maritiem Museum heeft als missie om de vaak onzichtbare maritieme wereld zichtbaar te maken. Vanuit zes eeuwen maritieme innovatie denken we met ons publiek na over de toekomst met het water. Dat doen we vanuit de overtuiging dat de maritieme wereld een hoofdrol zal spelen in de transitie naar een nieuw evenwicht in de relatie van de mens met het water. In meerdere tentoonstelling speelt de toekomst daarom een belangrijke rol. Zo bieden we jaarlijks ruimte aan scholen, bedrijven en start-ups om in de Offshore Experience hun idee of innovatie te pitchen die kan bijdragen aan een duurzame toekomst. 

Een ander voorbeeld is de tentoonstelling Bestemming Havenstad. Bezoekers maken een fictieve metroreis langs acht stations om het verleden, heden en de toekomst van de stad en de haven van Rotterdam te leren kennen. Op het eind van deze reis komen de bezoekers aan bij Station Horizon. Hier krijgt ieder jaar een andere gastcurator het podium om een toekomstverkenning te presenteren over een specifiek onderwerp met betrekking tot de stad en de haven. Vanaf september toont Studio Monnik hoe de toekomst van arbeid in de havenstad Rotterdam er volgens hen uitziet.

De 'Plons!' tentoonstelling staat natuurlijk volledig in het teken van de toekomst. Welke boodschap willen jullie de (jonge) bezoekers meegeven?

In de nieuwe kindertentoonstelling Plons! De toekomst van de zee worden jonge bezoekers van het Maritiem Museum ondergedompeld in de fascinerende (onder)waterwereld. Spelenderwijs willen we hen bewust maken dat mensen kleine radartjes in het wiel zijn die door de inzet van (maritieme) technologie een positieve bijdrage kunnen leveren aan het gezond houden van de zee en oceanen. Daarbij leren kinderen ook dat er een balans is te vinden tussen menselijke activiteiten en het behoud van de natuur. In plaats van de zee te ‘gebruiken’ wordt het ‘samenwerken’ met de zee.

Wat voor een impact heeft een verkenning als de Toekomst van water voor jou? En voor Het Maritiem Museum?

Water is zo vanzelfsprekend dat je daar niet altijd bij stilstaat. Een verkenning naar de toekomst van water is belangrijk om bewustwording te creëren. In het werk houden we ons steeds meer bezig met de relatie tussen de activiteiten van de mens en de natuur. Voorheen zagen we de zee in eerste instantie als een plek die kansen bood voor de uitdagingen op land, zoals energiewinning, wonen en voedselverzoening. We zijn ons steeds meer bewust geworden dat we niet langer onze wil kunnen opleggen. Ditzelfde geldt ook voor onze relatie met het drinkwater, zoals dit mooi uiteengezet is in het voorwoord (van de verkenning red.). De verkenning laat je nadenken over je omgang met de wereld om je heen.

Voor het Maritiem Museum geeft deze verkenning vooral stof tot nadenken hoe we vanuit het maritiem perspectief aandacht kunnen besteden aan de onderwerpen uit de verkenning. In onze verhalen zijn we niet tot nauwelijks gericht op de 3% aan zoet water, laat staan op schoon drinkwater, terwijl dit voor onze bezoekers wel hun eerste kennismaking is met water.

Zie je het thema van rechtvaardigheid ook terug in de maritieme geschiedenis?

Dit is een grote vraag die op meerdere manieren te interpreteren valt. Als we het beperken tot de relatie met de natuur dan zie je dat de focus in de studie naar maritieme geschiedenis is verlegd naar steeds meer het blauwe perspectief. Waar we eerder spraken over de zee als een plek vol kansen voor onze problemen op land, zijn we ons steeds meer bewust geworden van de consequenties die onze activiteiten op zee voor de natuur hebben. 

In het verhaal zijn we steeds meer op zoek naar de balans tussen mens, natuur en technologie. Een mooi voorbeeld hierin is het onderzoek dat zich meer focust op het maritiem erfgoed onder water – een samenwerking tussen maritieme archeologie en geschiedenis – waar in het behoud van de scheepswrakken ook oog is voor het natuurlijk evenwicht onder water.

Met dank aan Gwen Lemmers, conservator