Droom of doom…?

Een aantal weken terug gaf ik een lezing bij de TU in Delft. Het draaide die dag om sociale innovaties waar we mee te maken hebben tijdens de energietransitie. Met andere woorden draaide het die dag niet zo zeer om de technologie maar meer hoe wij als mens en als samenleving aan kijken tegen de veranderingen en hoe we ons gedrag kunnen veranderen.

Datum 26 april 2017
Auteur STT

Kinderen zijn de toekomst

Als opening van de dag was er een sessie met de Missing Chapter Foundation samen met Prinses Laurentien. Een grote groep kinderen van 9 tot 11 jaar kwam op het podium. Van tevoren hadden ze tijd op school besteed aan het energie- en klimaatvraagstuk en nu mochten zij ons adviseren. Een aantal volwassenen waren probleemeigenaar die alleen maar vragen mochten stellen. Dit was voor mij een hele leuke frisse blik op het probleem waar we voor staan.

Een van de opmerkingen die mij het meest zijn bijgebleven kwam voort uit de vraag “Hoe zorgen wij er voor dat mensen en bedrijven zich aan de regels houden.” Natuurlijk verwijzend naar afspraken over o.a. emissies. Het antwoord wat kwam van een 9-jarige was ze logisch en direct “Daar is de regering toch voor? Zij bepalen toch de regels en daar moeten we ons dan toch aan houden?”

Mijn project

Deze opmerking heeft als eerste instantie iets naïefs… maar toch voor mij heel herkenbaar, want tijdens de backcasting workshops die ik gedaan heb, kwam er 1 heel duidelijke conclusie naar voren. We verwachten dat de overheid voor ons de regels bepaalt. Of dit in een centraal-nationaal scenario is door zelf het voortouw te nemen en de bepalende factor te zijn in ons energiesysteem. Of in een decentraal scenario de regels op te stellen en aan de burger en markt over te laten hoe we voldoen aan deze regels. In alle opties was het de overheid die koos voor een bepaalde richting.

Maar als we van het hier en nu naar de toekomst kijken dan zijn wij volwassenen toch geneigd om een niet al te sturende overheid te hebben. We willen blijkbaar zelf ook een keuze hebben. Als volwassenen begin ik daar toch mijn twijfels over te hebben, regels maken ons land nu eenmaal veilig. Ik vind het heel fijn dat er stoplichten staan die vertellen dat ik niet mag rijden. Natuurlijk heb ik de keuze om door rood te rijden, maar dan moet ik de consequenties accepteren. Waarom zou dit principe niet werken voor energie-gerelateerde regels?

Donkere toekomst?

Iets anders wat ik de kinderen hoorde zeggen is dat ze wel graag zouden willen zien wat er gebeurt als we ons systeem niet omgooien. Met andere woorden doomscenario’s van klimaatverandering. Ook in mijn publicatie heb ik hier mee lopen worstelen. Welk verhaal wil ik vertellen? Het verhaal over de eindeloze mogelijkheden of juist de vele uitdagingen of zelfs gevaren die ons kunnen overkomen?

Naar mijn idee is een combinatie de beste manier om het verhaal te vertellen. De uitdagingen zijn nodig om de toekomst van energie in het daglicht van klimaatverandering te plaatsen. Duidelijk te maken waarom we keuzes moeten maken en wat voor gevolgen deze kunnen hebben. Ook de droombeelden zijn nodig, om te laten zien welke geweldige technologische ontwikkelingen ons leven kunnen veranderen. Om duidelijk te maken dat we de doelstellingen in 2050 gehaald hebben innovaties zullen verder gaan, ook op het gebied van energie.

Het is dus niet droom of doom, maar droom én doom.