Barbara Kathmann neemt vraagstuk Kennisveiligheid in ontvangst
Op 15 september 2025 nam Barbara Kathmann het vraagstuk van De Toekomst Kamer over Kennisveiligheid in ontvangst. Als meest digibewuste Kamerlid van Nederland en lid van de Kamercommissie Digitale Zaken is zij de juiste persoon om dit rapport onder de aandacht te brengen.

Is onze kennis veilig in de toekomst?
In de huidige geopolitieke spanningen worden kennis en innovatie steeds vaker gezien als een machtsmiddel. Nederland moet daarom zorgvuldig omgaan met internationale samenwerking bij onderzoek en onderwijs. De Toekomst Kamer, een denktank van meer dan 50 organisaties, wijst erop dat het huidige kennisveiligheidsbeleid zich te veel blindstaart op de invloed van individuele mensen, zoals studenten en onderzoekers. Daardoor dreigt de aandacht voor andere grote risico’s, zoals cyberaanvallen met kunstmatige intelligentie of kwantumtechnologie, te verdwijnen.
De Nationale Leidraad Kennisveiligheid noemt cyberaanvallen wel, maar heel kort. De risico’s van kwantumtechnologie blijven zelfs helemaal buiten beeld. Dat is opvallend, want onze digitale infrastructuur leunt zwaar op cryptografie. Zodra kwantumcomputers krachtig genoeg zijn, kunnen ze die beveiliging moeiteloos doorbreken. Dat moment, ook wel Q-day genoemd, zou de huidige digitale beveiliging in één klap waardeloos maken.
Kennis ontbreekt
Volgens Kamerlid Barbara Kathmann is er in Den Haag al langer te weinig aandacht voor digitalisering. Zij nam daarom met belangstelling de nieuwe publicatie van De Toekomst Kamer over kennisveiligheid in ontvangst: "Het ontbreekt aan voldoende kennis en aandacht voor dit onderwerp, zowel bij ambtenaren als bij bestuur en in de Tweede Kamer. Het verbaast me dan ook niet dat digitalisering nauwelijks een plek heeft in het kennisveiligheidsbeleid," aldus Kathmann.

Kop in het zand
Zij vindt dat veel politici hun kop in het zand steken, terwijl de gevolgen van digitalisering juist op de lange termijn groot zijn. Ook op andere thema's, zoals klimaat en wonen, lijkt een langetermijnvisie te ontbreken. Daarom is De Toekomst Kamer gestart met een manifest dat alle bestuurslagen in Nederland oproept om de toekomst serieus te nemen. Politieke keuzes moeten immers verder kijken dan één regeerperiode. Het manifest daagt per bestuurslaag (Rijksoverheid, Provincies, Gemeenten en Waterschappen) twee vertegenwoordigers uit om te tekenen.
Kathmann had de eer om als eerste haar handtekening te zetten: "Een ding is zeker, we zijn massaal klaar met politiek die alleen maar gaat over de waan van de dag. We kunnen ons dat gewoonweg ook niet langer permitteren", besluit ze.

Het manifest
Wie alleen naar vandaag kijkt, mist wat er morgen toe doet.
Wie zich blindstaart op een enkel perspectief, negeert de diversiteit aan mogelijke toekomsten.
Politieke keuzes hebben gevolgen die verder reiken dan één regeerperiode.
Daarom verdient de toekomst een vaste plek aan tafel.
Wij geloven in beleid dat niet alleen werkt voor ons, maar ook voor de generaties na ons.
In besluitvorming die verder kijkt dan de waan van de dag. In het lef om verantwoordelijkheid te nemen, ook voor later.
Daarom ondertekenen wij dit manifest. Omdat wij de toekomst serieus nemen.
Samen nemen we de toekomst serieus.
Vraagstuk Kennisveiligheid
Kennisveiligheid draait niet alleen om het beschermen van gevoelige kennis en technologie, het gaat ook om het voorkomen van verborgen beïnvloeding van onderwijs en onderzoek door andere landen, wat de academische vrijheid en sociale veiligheid kan bedreigen. Daarnaast spelen er ethische vragen bij samenwerkingen met landen die mensenrechten niet respecteren. De Toekomst Kamer informeert de vaste Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap over de langetermijnimplicaties van de aanpak kennisveiligheid en zet uiteen tot welke mogelijke scenario’s dit kan leiden.
Download het rapportOver De Toekomst Kamer
Een denktank van overheidsorganisaties, kennisinstituten, marktpartijen en het maatschappelijk middenveld. Met meer dan 50 organisaties vormen wij de onafhankelijke buitenwacht. Wij geven geen adviezen, maar stellen vragen. Wij bieden onze inzichten belangeloos aan Tweede Kamercommissies aan en ondersteunen hen zo (ongevraagd) bij voorbereidend onderzoekswerk. Ons doel is niet om meningen te beïnvloeden, maar om expertise te bevorderen.
Meer info