Saai of Sci-Fi? Workshop Agro&Food december 2014

Toekomstige opleidingen

Om het toekomstdenken op gang te brengen, werd gestart met de vraag welke opleidingen op het vlak van agro & food er in 2050 zijn bijgekomen, en welke juist zijn verdwenen.

De aanwezigen verwachten dat de meeste opleidingen zullen blijven, al zullen ze wel van inhoud veranderen: meer integratie en combinatie van huidige richtingen. Een nieuwe opleiding als Food Web Management, als opvolger van Food Chain Management, zou daar goed bij aansluiten. Andere mogelijke nieuwe opleidingen die werden genoemd waren onder meer: Food & Agri Informatica, Permacultuur, Protein Production Technology en Circulaire Ordening. Ook op het gebied van aquacultuur verwacht men nieuwe opleidingen.

Als er dan toch iets zou moeten verdwijnen, dan zijn het wellicht de opleidingen rondom veehouderij. Als de eiwittransitie doorzet en/of kweekvlees doorbreekt, zijn die in de toekomst misschien verleden tijd. En wellicht dat een deel van de huidige practica gaat verdwijnen, om plaats te maken voor 3D-simulaties. Tot slot wordt gesuggereerd dat we het in de toekomst helemaal niet meer over “groene” opleidingen, of opleidingen in de agro & food hoek zullen hebben, omdat alles zo geïntegreerd is, dat er een beetje groen in iedere opleiding zit.

De toekomstbeelden

Na de discussie over opleidingen in 2050 was het tijd voor het eerste verhaal uit de toekomst. In dit verhaal waren onder meer thema’s als gezondheid, personalised food, designer foods en lokale productie verwerkt, met onder meer sensortechnologie, data analyse, foodprinting en robotica als relevante technologische ontwikkelingen.

Het geschetste toekomstbeeld, waarin een personage te maken heeft met het dilemma gezond versus lekker, zou volgens de aanwezigen best al eerder dan 2050 realiteit kunnen zijn, maar dan slechts voor een kleine groep. Het is zeker niet voor alle mensen op de wereld haalbaar, zelfs niet voor alle Nederlanders.

Andere vragen die tijdens de discussie naar voren kwamen, waren onder meer:

• Wordt kennis in 2050 nog vooral gegenereerd door onderzoekers op universiteiten of komt het vooral uit big data, gegenereerd en bestudeerd door mensen zelf (of hun zelflerende computers)? Hoe ver zijn we tegen die tijd met nutrigenomics? En met kennis van epigenetica?
• Wat is de rol van (zorg)verzekeraars wat betreft het verplicht stellen van gezonde keuzes?
• Hoe staat het met de acceptatie door consumenten? Zijn er mensen die bewust kiezen om geen technologie te gebruiken? Een nieuw soort anti-technologie-terroristen?

Toekomstbeelden leveren discussies op

Na de gezamenlijke discussie over het eerste toekomstbeeld splitste de groep zich op in subgroepen en werden nog vijf toekomstbeelden besproken. Deze hadden een variatie aan thema’s zoals schaarste, aquacultuur, GMO en precisielandbouw. Elk toekomstbeeld zorgde voor een levendige discussie, wat uiteraard de bedoeling is van het werken met scenario’s en toekomstbeelden. Wat vooral opviel was dat veel toekomstbeelden al sneller dan 2050 realiseerbaar lijken, als we uitgaan van technologische mogelijkheden. Maar nemen we andere ontwikkelingen in acht (zoals sociaal, politiek etc.), dan lijkt 2050 juist opeens erg dichtbij en is het maar de vraag of de technologische ontwikkelingen de komende decennia daadwerkelijk een grote impact gaan hebben.

En nu?

De komende weken wordt de input van de sessie gebruikt om de toekomstbeelden te verbeteren. Daarna volgt de laatste fase van het project waarin gereflecteerd wordt op de kansen en bedreigingen die de toekomstbeelden impliceren voor de Nederlandse economie en de maatschappij in den brede.