BLOG - Ethiek in actie op de Ethics Game Day
Op 20 november veranderde het SURF-kantoor in Amsterdam in een hub voor ethische reflectie en interactief leren tijdens de Ethics Game Day. Deze middag was geïnitieerd door STT en SURF. Het bracht Young STT, docenten, technologie-ontwikkelaars en andere geïnteresseerden in verantwoorde technologie samen om deel te nemen aan vijf interactieve spellen gericht op publieke waarden en ethische dilemma’s in technologie en onderwijs. Toekomstonderzoeker Lilian de Jong bracht het STT ethisch ontwerpspel Ethics Inc. mee als een van de vijf spellen.
Wat is het nut van een ethiekspel?
Ethiek is niet iets om af te vinken. Het is iets wat je doet, een continu proces van reflectie en dialoog. De spellen van de Ethics Game Day helpen je daarbij. Tijdens zo’n spel kun je namelijk ethische vragen rondom technologieën zoals AI en XR verkennen en oefenen met het reflecteren op de impact van ontwerpkeuzes in realistische scenario’s.
De 5 spellen van de Ethics Game Day
Ethics Inc., gehost door Lilian de Jong van Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT). Een ethisch ontwerpspel dat spelers uitdaagt om na te denken over ethische besluitvorming in technologische ontwikkeling.
Spion op je pad, gehost door Patrick van de Wetering van Windesheim. In dit spel staan dilemma’s rond surveillance en privacy centraal en discussieer je over deze publieke waarden.
EduLARP, gehost door Verena Schulze Greiving van Saxion. Een live-action role-playing game (LARP) gericht op onderwijsomgevingen, waarin spelers in real-time scenario’s voor ethische uitdagingen komen te staan.
Best of Both Worlds, gehost door Esther van der Stappen van Avans. Een creatieve verkenning van het balanceren van conflicterende waarden in technologieontwerp.
Polder Perspectives XR, gehost door John Walker van SURF en Npuls. Een spel dat XR-scenario’s en pitches gebruikt om de diverse perspectieven van belanghebbenden in ontwerpprocessen te verkennen.
Ethiek komt tot leven in Ethics Inc.
Een groep bestaande uit Young STT-leden, docenten en andere geïnteresseerden deden mee aan Ethics Inc., een ethisch ontwerpspel. STT heeft dit spel samen met het lectoraat Artificial Intelligence van de Hogeschool Utrecht ontwikkeld in samenspraak met de NEN.
Lilian leidde het spel en blikt terug: “Ethics Inc. liet zien hoe diep ethiek verweven is met elke fase van het bedenken en ontwerpen van een technologische topassing. Het doel van het spel is om een fictieve startup te adviseren over de toepassing die ze willen bouwen. In ons geval was dat een robotrechter. De discussies brachten veel nuances aan het licht: we konden ons voorstellen dat de robotrechter het afhandelen van eenvoudige zaken efficiënter kon maken, maar de groep had ook veel ethische zorgen over o.a. rechtvaardigheid, transparantie en onbedoelde gevolgen. We moesten keuzes maken over het ontwerp, zoals wie het systeem beheert of hoe uitkomsten worden getraceerd, en die lieten goed zien hoe context-specifiek ethiek is.”
Ethiek is een continu gesprek
Als er een ding is dat Lilian hoopt dat spelers meenemen van Ethics Inc. is het dat ethiek een continu gesprek is. Lilian: “Het ontwikkelen van ethisch kader gaat niet over perfectie, maar over het balanceren van waarden zoals transparantie, eerlijkheid en menselijke controle. Tijdens Ethics Inc. beseften we het belang van beslissingen die uitlegbaar zijn (explainability) en het betrekken van diverse belanghebbenden om te anticiperen op zowel kansen als kwetsbaarheden.”
Lilian hoopt dat meer mensen ethiekgerichte spellen zullen spelen: “Zo’n spel brengt ethiek echt tot leven. Tijdens het spelen komen vragen naar boven zoals: ‘Wie wordt door deze technologie geraakt?’ of ‘Wat verandert er eigenlijk door deze keuze?’ Het mooie is dat je die vragen kunt koppelen aan je eigen werk."
Wat een spel als Ethics Inc. ook duidelijk maakt is dat ethiek niet iets abstracts hoeft te zijn. "Het gaat niet alleen om grote waarden of ingewikkelde principes, maar juist om concreet nadenken over hoe technologie mensen, groepen en zelfs de samenleving als geheel beïnvloedt.”
Vervolg Ethics Game Day
Ethics Game Day was geen eenmalig event, maar een startpunt voor een verder gesprek over hoe we publieke waarden kunnen integreren in technologie. Wil je graag aan de volgende Ethics Game Day deelnemen? Abonneer je op de nieuwsbrief van STT en blijf je op de hoogte van al onze evenementen.
Zelf aan de slag met Ethics Inc.? Download de digitale print versie!